Ik hoop dat je deze blog met plezier leest.

Wil je mijn 5 expert tips voor een heldere, biologische vijver? klik dan hier

Kikkers, anura: Van kikkerdril tot volwassen amfibieën

Kikkers, anura, behoren net als salamanders tot amfibieën maar de kikker is het grootste amfibie en er bestaan bijna 7600 soorten.

Alles over kikkers

Kikkers zijn amfibieën die zich kenmerken door hun kenmerkende kikkergeluid en hun vermogen om in zowel water als op land te vertoeven. Dit adaptieve karakter maakt dat ze in diverse habitats kunnen overleven. Ze beschikken over gestrekte achterpoten, ideaal voor springen en zwemmen, en hun huid bevat klieren die beschermende gifstoffen produceren. Daarnaast spelen kikkers een cruciale rol in ecosystemen: ze staan centraal in het voedselweb en dragen bij aan de controle van insectenpopulaties.

Tips, advies en forse besparingen

Ik wil graag mijn ervaring met jou delen, en jou adviseren om eventuele vijverproblemen op te lossen en het vijveronderhoud te verminderen. Hierdoor kun jij op eenvoudige wijze honderden euro's besparen.

De ideale vijver voor de kikker in Nederland

Het prototype van een perfecte vijver voor de bruine kikker is een ondiepe, stilstaande waterbron van helder water met een overvloed aan waterplanten, met name oeverplanten en zuurstofplanten. Idealiter varieert de diepte van deze vijver tot maximaal 120 cm, met een oppervlakte tussen de 5 en 10 vierkante meter. Een geleidelijke afloop van de vijver is cruciaal, zodat kikkers moeiteloos het water in en uit kunnen. Het vijverecosysteem dient verrijkt te worden met schuilplaatsen zoals drijvend materiaal, planten en stenen, maar het wordt afgeraden om vijvervissen toe te voegen, omdat zij de kikkerdril en kikkervisjes van kikkers kunnen consumeren. Door deze optimale leefomstandigheden te garanderen, kan de bruine kikker zich voortplanten en floreren in de vijveromgeving.

Wil je een natuurlijk heldere vijver?

Ontdek GRATIS Simons 6 stappenplan!

Een prachtige vijver is eenvoudiger dan je denkt.

Bespaar honderden euros op vijveronderhoud.

Maak een einde aan troebel water en vervelende algen.

Zeg vaarwel tegen dure pompen, filters en chemicaliën.

6 stappenplan

Hoe overwinterteren kikkers in de vijver?

Kikkers overwinteren meestal in de modder of op de bodem van vijvers en sloten. Om zichzelf te beschermen tegen de kou, graaft de kikker zich in een modderige omgeving in, wat hem beschermt tegen bevriezing en uitdroging. Vijverplanten kunnen daarbij extra beschutting bieden. Ter voorbereiding op de winter verminderen kikkers hun voedselopname en bouwen ze vetreserves op. Gedurende deze periode kunnen sommige kikkers ook enigszins van kleur veranderen naar een donkerdere tint om zich beter in de bodem te camoufleren. Wanneer de watertemperatuur begint te dalen, zoekt de kikker een geschikte overwinteringsplek en graaft zich in. Tijdens deze overwinteringsperiode vertraagt de kikker zijn stofwisseling en hartslag drastisch, waardoor hij kan overleven met een minimum aan energie. Met de stijging van de watertemperatuur in het vroege voorjaar ontwaakt de kikker en hervat zijn normale levensritme.

Wat is het verschil tussen een kikker en een pad?

Kikkers en padden zijn beide amfibieën, maar hebben enkele onderscheidende kenmerken. Kikkers hebben een gladde, vochtige huid, lange achterpoten, en leven voornamelijk in waterrijke gebieden. Ze leggen hun eieren in geleiachtige klompen die drijven. Padden hebben een ruwere huid, kortere poten en leven meer op het land. Hun eieren worden in lange snoeren op de waterbodem afgezet. Qua geluid maken kikkers schelle geluiden, terwijl padden een zachtere roep hebben.

Welke soorten kikkers zijn er?

Er zijn talloze soorten kikkers wereldwijd, elk met unieke kenmerken en leefgebieden. Enkele van de meest bekende kikkersoorten in Nederland zijn de Bastaardkikker, Poelkikker, Meerkikker, Heikikker en Boomkikker. Deze soorten variëren in grootte, kleur en leefomgeving, maar delen allemaal het kenmerkende vermogen om zowel op het land als in het water te leven.

Wat eten kikkers?

Kikkers voeden zich hoofdzakelijk met insecten zoals wormen en libellen. Hun dieet varieert echter naar gelang leeftijd, grootte en soort. Terwijl jonge kikkers kleinere insecten prefereren, gaan volwassen kikkers vaak voor grotere prooien, soms zelfs kleine amfibieën zoals salamanders.

Wat eten kikkervisjes?

Kikkervisjes, de jeugdige larven van kikkers, zijn een veelvoorkomend verschijnsel in vijvers, vooral in het voorjaar. In hun vroege levensfase zijn ze voornamelijk herbivoor en voeden ze zich met algen en plantaardig materiaal. Naarmate ze groeien en zich ontwikkelen, wordt hun dieet diverser en gaan ze over op kleine waterdiertjes, zoals waterinsecten, wormen en zelfs kleine visjes. Het is belangrijk om een natuurlijke balans in je vijver te hebben, zodat deze jonge amfibieën zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Waar slapen kikkers graag?

Kikkers hebben geen vast slaappatroon zoals zoogdieren. In plaats daarvan rusten ze uit wanneer dat nodig is. Kikkers geven de voorkeur aan vochtige, beschutte plekken om te rusten en te slapen. Dit kan onder bladeren zijn, in dichte vegetatie, tussen rotsen of in andere schuilplaatsen die bescherming bieden tegen roofdieren en de elementen. In koudere klimaten kunnen kikkers tijdens de wintermaanden een soort winterslaap houden, begraven in de modder of onder afgevallen bladeren, waar ze blijven tot de temperaturen stijgen.

De bruine kikker

De bruine kikker is een fascinerend wezen, met unieke kenmerken die hem onderscheiden van andere kikkersoorten. Zoals de naam al doet vermoeden, heeft de bruine kikker overwegend bruine tinten. Deze kunnen variëren van geelbruin tot roodbruin en zelfs grijsbruin. Bovenop deze basiskleur heeft de bruine kikker donkere vlekken en een lichtgekleurde buik, wat helpt bij camouflage in hun natuurlijke habitat. In vergelijking tot andere kikkers, zoals de groene kikker, heeft de bruine kikker een brede en stompe bek. Zijn ogen staan ver uit elkaar, wat hem een kenmerkend uiterlijk geeft. De bruine kikker heeft een gemiddelde lengte van 7-9 centimeter, maar het is niet ongewoon om grotere exemplaren tegen te komen. Verrassend genoeg zijn het vaak de vrouwtjes die groter worden dan de mannetjes, soms zelfs tot een indrukwekkende 11 centimeter. Hoewel de bruine kikker wellicht niet de meest opvallende kleuren of exotische patronen heeft die je bij sommige andere amfibieën ziet, maakt zijn bescheiden uiterlijk en adaptieve kenmerken hem tot een boeiend onderwerp van studie voor natuurliefhebbers en biologen. Deze kikker, met zijn variërende bruine tinten en brede, stompe bek, is werkelijk een prachtig voorbeeld van de diversiteit binnen de amfibieënfamilie.

De groene kikker

De groene kikker is een opvallende verschijning in veel waterrijke habitats. De groene kikker dankt zijn naam aan zijn dominante, glanzende groene huid. Echter, zoals de naam misschien niet suggereert, kan de kleur van deze kikker variëren. Ze kunnen tinten van geel tot bruin vertonen, vaak verfraaid met donkere vlekken of strepen op hun rug. Dit kleurenpalet dient als een uitstekende camouflage in hun natuurlijke leefomgeving. Kenmerkend voor de groene kikker zijn de grote ogen die aan de zijkant van hun hoofd zijn geplaatst. Dit geeft hen een panoramisch gezichtsveld, wat vooral nuttig is om zowel prooien te spotten als roofdieren tijdig op te merken. De lange, krachtige achterpoten van de groene kikker zijn ideaal voor sprongen, zowel in het water als op het land. Bovendien zijn hun vingers uitgerust met zuignappen, wat hen helpt bij het klimmen op natte en glibberige oppervlakken. Met een gemiddelde lengte van 11-12 centimeter overtreffen groene kikkers vaak hun bruine tegenhangers in grootte, wat hen een van de grotere kikkersoorten maakt die je in sommige regio’s kunt tegenkomen. Dankzij deze kenmerken en hun aanpassingsvermogen is de groene kikker een geliefd onderwerp voor zowel natuurliefhebbers als wetenschappers. Het bestuderen van hun kleurpatronen, gedrag en levenscyclus biedt een fascinerend inzicht in de wondere wereld van amfibieën.

Van kikkerdril naar kikker

De tijd die het duurt voordat kikkervisjes volledig veranderen in kikkers varieert, afhankelijk van de soort kikker en de omgevingsomstandigheden. Over het algemeen doorlopen kikkervisjes echter een proces dat metamorfose wordt genoemd, waarin ze geleidelijk veranderen in volwassen kikkers.
Gemiddeld duurt het proces van kikkervisje tot kikker ongeveer 12 weken. Dit kan echter variëren, afhankelijk van factoren zoals de soort kikker, de temperatuur van het water en de beschikbaarheid van voedsel.
Gedurende de metamorfose ondergaan kikkervisjes verschillende fysieke veranderingen. Ze ontwikkelen poten, hun staart begint te verdwijnen en ze ondergaan interne veranderingen zoals de ontwikkeling van longen om adem te kunnen halen in plaats van te ademen d.m.v. kieuwen.
Het is belangrijk op te merken dat niet alle kikkervisjes de kans krijgen om kikkers te worden. Veel kikkervisjes worden opgegeten door roofdieren voordat ze de volwassenheid bereiken. De overlevingskans van kikkervisjes varieert sterk, afhankelijk van verschillende omgevingsfactoren.

Kikkervisjes verzorgen

Het meest succesvol is om kikkerdril eerst in een kweekbak of aquarium te leggen gevuld met slootwater. Wanneer de kikkervisjes uit hun ei zijn gekomen moeten zij gevoed worden. Kikkervisjes voeden zich voornamelijk met algen die van nature in het (verse) slootwater voorkomen. Om ervoor te zorgen dat de kikkervisjes voldoende voeding krijgen, moet je regelmatig het water in de kweekbak verversen met nieuw slootwater uit dezelfde sloot. Bovendien kun je kleine stukjes sla, andijvie of paardenbloem aan de kikkervisjes voeren als aanvullend voedsel. Wanneer de kikkervisjes pootjes krijgen, ontwikkelen zij ook longen. Zij zijn nu getransformeerd naar amfibie. Dit betekent dat er in de kweekbak of aquarium ook een mogelijkheid voor de kikker moet zijn om uit het water te klimmen, anders zal de kikker verdrinken. Denk hierbij aan bijvoorbeeld aan een stuk hout, rots of kurk wat boven water uitsteekt. Wanneer de kikkers volgroeid zijn, na ongeveer zeven weken, kunnen ze in de vijver worden uitgezet.

Ontdek ons unieke assortiment winterharde waterplanten

Rechtstreeks uit onze eigen waterplantenkwekerij: biologisch kweekt en altijd met 100% groei- en bloeigarantie.

Bekijk onze waterplanten

Simon van der Velde

Vijverspecialist en waterplantenkweker sinds 1986

Mijn visie is om de natuur haar werk te laten doen in jouw vijver. Je hoeft niet allerlei meetapparatuur en waterverbeteraars aan te schaffen. Als de vissen lekker zwemmen en de planten goed groeien, weet je dat het water van goede kwaliteit is. Met een goed beplantingsplan en de juiste aanpak kun je zowel geld als onderhoud besparen en zorgen voor een heldere, biologisch evenwichtige waterpartij die elk jaar alleen maar mooier wordt.

Lees meer over Simon